तोरण वेल

ziziphus rugosa

कमी, मध्यम, जास्त पावसाच्या प्रदेशात, मुरमाड, पाण्याचा निचरा होणाऱ्या जमिनीत, उष्ण, कोरड्या हवामानात वाढणारा वेल. बोर वृक्षाच्या कुळातील, तोरण हा काटेरी, पानगळ होणारा, आधार वृक्षावर पन्नास साठ फूट उंच वाढतो व पसरतो. खोड जाड, मजबूत, तपकिरी रंगाचे, व बारीक भेगाळलेले असते. कोवळ्या फांद्यांवर दाट लव असते. पाने एकांतरीत, साधी, बोर वृक्षाच्या पानासारखीच पण त्याहुन मोठी असतात. पान वरतुन हिरवी, चकचकीत व खालच्या बाजूने फिकट हिरव्या रंगाची असतात. पानाच्या बुडापासुन तिन शिरा निघालेल्या असतात, मधली शिरा सरळ व बाजूच्या वक्राकार झालेल्या असतात. शिरा पानाच्या मागील बाजूस उठावदार असतात. पानांच्या देठा जवळ दोन काटे असतात. त्यातील एक लहान काटा देठाच्या विरुध्द बाजूला व पानाच्या विरुध्द दिशेने वक्राकार झालेला असतो, व एक काटा बुडापासुन सरळ निघालेला असतो. कवळी पान व काटे तांबूस रंगाची असतात. हिवाळ्याच्या शेवटी तोरण फुलु लागतो. फुल बोराच्या वृक्षाला येतात तशीच, सुक्ष्म पिवळसर हिरवट येतात. उन्हाळ्यात फळे येतात. फळ साधारण वाटाण्याच्या आकाराची, एक बी असलेले व बोरासारखी आंबटगोड असतात. फळ म्हणजे रानमेवा.